Yapışık Parmaklılık (Sindaktili)
Yapışık parmaklılık veya sindaktili, doğumda parmakların veya ayak parmaklarının birbirine yapışık olması durumudur. Yunanca "syn-" (birlikte) ve "dactilos" (parmak) kelimelerinden türemiştir. En sık görülen el ve ayak anomalisidir. Genellikle kalıtsal olsa da bazen kendiliğinden (sporadik) de ortaya çıkabilir. Tedavisi genellikle cerrahidir ve başarılı sonuçlar alınabilir.
Sınıflandırma
Yapışık parmaklılık, farklı şekillerde sınıflandırılabilir:
- Tam (Komplet) Sindaktili: Yapışıklık parmağın ucundan tırnağa kadar devam eder.
- Kısmi (İnkomplet) Sindaktili: Yapışıklık parmak ucuna kadar ulaşmaz.
- Basit Sindaktili: Sadece cilt ve yumuşak doku yapışıklığı vardır.
- Kompleks Sindaktili: Kemikler de dahil olmak üzere daha karmaşık bir yapışıklık söz konusudur. Genellikle başka genetik sendromlarla ilişkilidir.
- Komplike Sindaktili: Yapışıklıkla birlikte parmaklarda şekil bozuklukları veya fazla parmak (polidaktili) gibi başka anomaliler de bulunur.
Nedenleri
Yapışık parmaklılığın nedenleri çok çeşitli olabilir:
- Genetik Faktörler: Ailede yapışık parmaklılık öyküsü olan kişilerde görülme olasılığı daha yüksektir. Birçok genin bu duruma katkıda bulunabileceği düşünülmektedir. Genetik%20Mekanizmalar
- Sendromlar: Bazı genetik sendromlar yapışık parmaklılıkla ilişkilidir. Örneğin:
- Apert Sendromu: Kraniyosinostoz (kafatası kemiklerinin erken kapanması) ve şiddetli yapışık parmaklılıkla karakterizedir.
- Poland Sendromu: Göğüs kaslarının eksikliği veya az gelişmişliği ve aynı taraftaki elde yapışık parmaklılıkla ilişkilidir.
- Carpenter Sendromu: Kraniyosinostoz, polidaktili ve yapışık parmaklılıkla kendini gösterir.
- Smith-Lemli-Opitz Sendromu: Kolesterol sentezi bozukluğu ile ilişkili olup, birçok anomali ile birlikte yapışık parmaklılık da görülebilir. Kolesterol%20Sentezi
- Teratojenler: Hamilelik sırasında annenin maruz kaldığı bazı ilaçlar, kimyasallar veya enfeksiyonlar Teratojen%20Etkiler fetüste yapışık parmaklılığa neden olabilir.
- İdiyopatik: Bazı vakalarda neden belirlenemez. İdiyopatik%20Nedenler
Tanı
Yapışık parmaklılık genellikle doğumda fiziksel muayene ile teşhis edilir. Bazen Prenatal%20Tanı yöntemleri (ultrason) ile hamilelik sırasında da tespit edilebilir. Tanıyı doğrulamak ve altta yatan genetik bir sendromu dışlamak için genetik testler yapılabilir. Röntgen filmleri kemik yapısını değerlendirmek ve cerrahi planlamaya yardımcı olmak için kullanılır.
Tedavi
Yapışık parmaklılığın tedavisi genellikle cerrahidir. Ameliyatın amacı, parmakları ayırmak, fonksiyonlarını iyileştirmek ve kozmetik açıdan daha kabul edilebilir bir görünüm sağlamaktır.
- Cerrahi Teknikler:
- Cilt Greftleri: Parmakları ayırdıktan sonra oluşan boşlukları kapatmak için vücudun başka bir bölgesinden (genellikle kasık veya kol) alınan cilt kullanılır. Cilt%20Greftleri
- Z-Plasti: Cilt gerginliğini azaltmak ve yara izini minimize etmek için kullanılan cerrahi bir tekniktir.
- Yerel Flepler: Yakın dokulardan alınan cilt flepleri kullanılarak boşluklar kapatılır.
- Ameliyat Zamanlaması: Genellikle, elin fonksiyonel gelişimini desteklemek için 1-2 yaş civarında yapılması önerilir. Başparmak ve işaret parmağı arasındaki yapışıklıklar daha erken düzeltilmelidir.
- Fizik Tedavi: Ameliyat sonrası dönemde, parmakların hareketliliğini ve gücünü geri kazanmak için Fizik%20Tedavi%20Rehabilitasyon gerekebilir.
Prognoz
Cerrahi tedavi genellikle başarılıdır ve parmak fonksiyonlarını önemli ölçüde iyileştirebilir. Ancak, özellikle kompleks veya komplike sindaktili vakalarında, tekrarlama, yara izi veya hareket kısıtlılığı gibi komplikasyonlar görülebilir. Bu nedenle, deneyimli bir el cerrahı tarafından yapılması önemlidir.
Komplikasyonlar
Ameliyat sonrası dönemde aşağıdaki komplikasyonlar görülebilir:
- Yara İzi: Her cerrahi işlemde olduğu gibi yara izi oluşumu görülebilir.
- Cilt Grefti Kaybı: Cilt greftlerinin tutmaması durumunda tekrar ameliyat gerekebilir.
- Parmaklarda Sertlik: Fizik tedavi ile giderilmeye çalışılır.
- Parmaklarda Kanlanma Sorunları: Nadiren de olsa görülebilir.
Araştırma
Yapışık parmaklılıkla ilgili araştırmalar, genetik nedenlerin daha iyi anlaşılması ve daha etkili tedavi yöntemlerinin geliştirilmesi üzerine odaklanmaktadır. Genetik%20Araştırmalar
Bu makale sadece genel bilgilendirme amaçlıdır ve bir doktor tavsiyesi yerine geçmez. Yapışık parmaklılık hakkında daha fazla bilgi almak ve tedavi seçeneklerini değerlendirmek için bir uzmana danışmanız önemlidir.